Dizi film telif davaları (1)

 

Merhaba,

Sizlere film ve dizi sitelerinin yaşadığı telif sorunlarını detaylı bir şekilde anlatacağım

Biliyorsunuz ki hak sahibinin izni olmadan ya da satın almadan hiç bir eseri paylaşamazsanız. Hak sahibinin hakları, 5648 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK) ve 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi kanunları ile korunmaktadır. 

Bu kanunlar kapsamında hak sahipleri ya da dizi film dağıtıcıları web sitelerinde gömülü link aracılığı ile paylaşım yapmış olanlar dahil, kimlik ve adres bilgilerine ulaşabildikleri herkese dava açma hakkına sahipler. Sizleri kanunların maddeleri ile boğmayacağım. İlgili kanunlara mevzuat.gov.tr'den ulaşabilirsiniz. 

2019 yılının sonundan yani pandemiye denk gelen süreçten sonra sinemaların durma noktasına gelmesiyle herkes dizi filmleri internetten izlemeye başladı. Tabi kazançları azalan dağıtım firmalarının yönü de internet ortamına döndü. 2019 yılının sonundan başlamak üzere belki de binlerce kişiye dava açılmış. Bu davalar tabi ki de tazminat amaçlı oluyor. Davalar ceza ve hukuk davaları olarak ayrılıyor. Öncelikle ceza davası görülüyor. Burada suçlu görülürseniz, bu hukuk davasına yol açıyor yani tazminat. 

Son dönem piyasa da açılan davaların dağıtıcı firmaların başında Chantiers Film, Yenibir Film ve Mars gibi firmalar geliyor. Davalara bakması içinde Kurtuluş Hukuk Bürosunu (Kurtuluş Partners) tutmuş durumdalar. Genelde tüm davalar bu hukuk bürosu tarafından açılıyor. Kurtuluş Partners firması telif avukat ordusu kurmuş durumda. Sitelerinizden zaman damgalı hızlandırılmış film görüntülerini alıyor, hosting firmanızdan bilgilerinizi alıyor, kanun kapsamında size uyarı yapmadan dava açıyor. 

5846 sayılı FSEK Ek Madde 4 (Değişik üçüncü fıkra: 3/3/2004-5101/25 md.) de uyar-kaldır sistemi işaret ediliyor olsa da 

5651 sayılı internet kanununda (Ek: 6/2/2014-6518/85 md.) 

Uyarı yöntemi: İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle haklarının ihlal edildiğini iddia eden kişiler tarafından içeriğin yayından çıkarılması amacıyla öncelikle içerik sağlayıcısına, makul sürede sonuç alınamaması hâlinde yer sağlayıcısına iletişim adresleri üzerinden gerçekleştirilecek bildirim yöntemini ifadesi açıkça yer alıyor olsa da 

5651 sayılı MADDE 9- (Değişik: 6/2/2014-6518/93 md.)

(1) İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik haklarının ihlal edildiğini iddia eden gerçek ve tüzel kişiler ile kurum ve kuruluşlar, içerik sağlayıcısına, buna ulaşamaması hâlinde yer sağlayıcısına başvurarak uyarı yöntemi ile içeriğin yayından çıkarılmasını isteyebileceği gibi doğrudan sulh ceza hâkimine başvurarak içeriğin çıkarılmasını ve/veya erişimin engellenmesini de isteyebilir.

Maddelerinin hepsi uyar-kaldır sistemini ifade ediyor olsa da dava açanlar özellikle FSEK 68,70,71 maddelerini öne sürerek dava açıyorlar ve uyar-kaldır sisteminin olmadığını sürekli vurguluyorlar. Çünkü aslında var olan ama işletilmeyen uyar-kaldır sisteminin varlığı kabul edilse tüm davalar düşecektir. Çünkü dava açanlar hiçbir şekilde uyarı da bulunmuyor..

Eğer ki web sitenizde embed (gömülü kod) ile başkasına ait içeriği paylaşmış olsanız dahi kimliğiniz tespit edilmiş ve zaman damgalı görüntülerde dava dosyanızda yer alıyorsa önce ceza davasında suçlu olarak HAGB kararı verilir, ardından tazminat davası açılır. 

5651 sayılı İnternet Kanununda yeterli detayların yer almaması, İnternet Kanunundaki yetersizliğin FSEK ile tamamlanmaya çalışılmasına neden oluyor. FSEK'te bahsedilen dağıtma, çoğaltma şekillerinin internet ortamı ile hiç bir alakası olmamasına rağmen web siteleri için FSEK hükümleri dikkate alınıyor. Filmler, sinema eserleri kapsamında bu şekilde değerlendirilirken, diziler için benzer uygulamayı görmedim. Diziler için genellikle DMCA (Dijital Binyıl Telif Hakkı Yasası) işletiliyor. 

Dijital Binyıl Telif Yasası yani orijinal adı ile Digital Millenium Copyright Act. (DMCA), Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü'nün anlaşmasının uygulandığı bir ABD telif yasasıdır. Bu yasa ile Dijital ortamdaki korunan eserlerin erişimlerini kontrol etmek ve bu erişim hakları ihlal edildiğinde ceza uygulamak mümkündür.

Uyar-kaldır sisteminin işlememesinin bir nedeni de dava açanlar ve onlarla çalışan hukukçuların bu yönde oluşturdukları algıdan kaynaklandığını düşünüyorum. Web site sahiplerinin kendilerini bu bakımdan savunacak avukat tutmamalarından kaynaklıdır ki kanun üzerinde farklı görüşler ortaya konulmamaktadır. 

İnternet ortamı FSEK'te bahsedilen hiçbir maddeye uymamaktadır. Gelişmiş internet sistemleri sayesinde herhangi bir yerden aldığınız link, web sitelerde otomatik olarak çıkmaktadır. Kaynak sitelerde yer alan paylaş butonları, paylaşım serbest algısı vererek içerik sağlayıcıları yanıltmaktadır. Youtube gibi büyük platformlarda yüzlerde film, dizi, belgesel yayına açıktır ve paylaş butonları ile web sitelerine, sosyal medyalara taşınabilmektedir. 

Birilerinin kanun maddelerini kullanarak haksız zenginleşmesine dur demek gerekiyor. 

_________________________________________________________________

* Konu altından sizlerde benzer durumları paylaşın, detaylar üzerinde konuşalım.